Thị trường thép HRC Việt Nam tăng trưởng ấn tượng năm 2025, động lực từ Dung Quất 2, đầu tư công và phòng vệ thương mại. Triển vọng 2026 tích cực nhưng đối mặt cạnh tranh. Phân tích sâu về cung – cầu, giá thép, xu hướng thị trường và vai trò của Thép Trần Long.
Thị Trường Thép HRC Việt Nam: Bức Tranh Tăng Trưởng Ấn Tượng Năm 2025
Thị trường thép cuộn cán nóng (HRC) Việt Nam đang trải qua giai đoạn phục hồi mạnh mẽ, với những con số tăng trưởng ấn tượng trong năm 2025. Theo dữ liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), tháng 10 năm nay chứng kiến sản lượng bán ra HRC tăng vọt 74% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 832.000 tấn. Đây là mức tiêu thụ cao thứ hai trong năm, chỉ sau tháng 3 với 858.000 tấn, đồng thời vượt nhẹ lượng sản xuất trong tháng là hơn 826.000 tấn (tăng 53%).
Tính chung 10 tháng đầu năm 2025, tổng lượng HRC tiêu thụ trên toàn quốc đã vượt mốc 6,7 triệu tấn, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, tổng sản lượng đạt 6,67 triệu tấn, ghi nhận mức tăng 17%. Sự chênh lệch giữa sản lượng và bán hàng cho thấy thị trường nội địa đang hấp thụ tốt nguồn cung, tạo đà tích cực cho ngành.
Động Lực Chính Từ Nội Địa: Sức Mạnh Sản Xuất và Chính Sách Phòng Vệ
“Kỳ tích” từ Dung Quất 2 và Năng Lực Sản Xuất Vượt Trội
Động lực tăng trưởng đáng kể này có một phần không nhỏ từ sự kiện Tập đoàn Hòa Phát bắt đầu vận hành dự án Dung Quất 2 ngay từ đầu năm 2025. Với quy mô 280 ha và tổng vốn đầu tư 85.000 tỷ đồng, khu liên hợp sản xuất gang thép này có công suất thiết kế lên tới 5,6 triệu tấn HRC mỗi năm. Nếu hoạt động tối đa, tổng công suất HRC của Hòa Phát có thể đạt khoảng 9 triệu tấn/năm, khẳng định vị thế nhà sản xuất thép hàng đầu khu vực.
Báo cáo cuối tháng 10 của Hòa Phát cho biết, phân kỳ 1 của Dung Quất 2 đã hoàn tất chạy thử và chính thức đi vào hoạt động cuối quý III. Nhờ sự đóng góp của dự án này, 9 tháng đầu năm, tổng sản lượng tiêu thụ HRC của Hòa Phát đạt 3,4 triệu tấn, tăng 51% so với cùng kỳ. Riêng quý III, con số này đạt 1,26 triệu tấn, tăng 71% so với quý III/2024 và chiếm đến 63% tổng lượng bán hàng HRC của cả nước. Điều này minh chứng cho vai trò then chốt của nguồn cung nội địa ổn định trong việc đáp ứng nhu cầu thị trường.
Lá Chắn Phòng Vệ Thương Mại: Hạn Chế Nhập Khẩu, Thúc Đẩy Tiêu Thụ Trong Nước
Hoạt động tiêu thụ thép mạnh mẽ trong năm 2025 còn được hỗ trợ đắc lực bởi các biện pháp phòng vệ thương mại của Bộ Công Thương. Cụ thể, vào tháng 7, Bộ đã áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế dao động từ 23,1% đến 27,83%. Bước sang tháng 10, một cuộc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại tiếp tục được khởi động, nhắm vào một số sản phẩm thép cán nóng có xuất xứ từ Trung Quốc, đặc biệt là các loại có khổ rộng lớn hơn 1.880 mm và nhỏ hơn hoặc bằng 2.300 mm.
Những biện pháp này đã có tác động rõ rệt, khi lượng thép các loại nhập khẩu từ Trung Quốc trong 10 tháng năm 2025 giảm 26% xuống khoảng 4,7 triệu tấn. Mặc dù Trung Quốc vẫn chiếm tới 59% tổng lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam, nhưng sự sụt giảm này đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà sản xuất và phân phối nội địa.
Trong bối cảnh nguồn cung nội địa được bảo vệ và củng cố, vai trò của các nhà phân phối thép uy tín trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết. Các doanh nghiệp như Thép Trần Long, thành lập từ năm 2009 với trụ sở tại 358 Ngô Gia Tự – Long Biên – Hà Nội và kho bãi lớn tại Đông Anh, là mắt xích quan trọng. Với giá trị cốt lõi “Uy tín – Linh hoạt – Sòng phẳng – Hiệu quả – Tích lũy giá trị”, Thép Trần Long chuyên phân phối thép hình, thép tấm, thép kết cấu công nghiệp, đảm bảo nguồn cung chất lượng cao đến tay các tổng thầu, chủ đầu tư, nhà máy và dự án công nghiệp trên toàn quốc.
Đầu Tư Công và Bất Động Sản: Hai Trụ Cột Nâng Đỡ Nhu Cầu
Thị trường nội địa được xem là “lực đỡ” quan trọng trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó khăn. Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng Giám đốc Hòa Phát, nhấn mạnh rằng tiêu thụ HRC của tập đoàn trong năm nay chủ yếu tập trung vào thị trường nội địa, với tỷ trọng xuất khẩu dưới 20%. Ông khẳng định: “Thị trường nội địa luôn là số 1. Nguyên tắc của chúng tôi là không bao giờ để thiếu hàng ở khách hàng trong nước.”
Bên cạnh đó, việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân đầu tư công cũng trở thành động lực mạnh mẽ cho toàn ngành thép. Theo Bộ Tài chính, đến hết ngày 27/11, tổng vốn đầu tư công giải ngân đã đạt 528.870 tỷ đồng, tương đương 57,9% kế hoạch Thủ tướng giao. Sự tăng tốc này kéo theo nhu cầu lớn về vật liệu xây dựng, đặc biệt là thép, tạo thêm sức bật cho thị trường HRC.
Những Rào Cản Từ Thị Trường Xuất Khẩu: Một Góc Nhìn Toàn Cầu
Trái ngược với đà tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường nội địa, hoạt động xuất khẩu HRC của Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức. Trong 10 tháng đầu năm 2025, lượng xuất khẩu giảm mạnh 64% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt 758.410 tấn. Đáng chú ý, tháng 1 và tháng 7 ghi nhận mức giảm lần lượt là 88% và 78%. Như vậy, kênh xuất khẩu chỉ chiếm vỏn vẹn 11% trong cơ cấu tiêu thụ thép HRC toàn ngành.
Sự sụt giảm này bắt nguồn từ xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng và nhu cầu thế giới suy yếu. Nhiều quốc gia đã dựng lên các rào cản thương mại mới:
- Ấn Độ: Tháng 8, áp thuế chống bán phá giá 121,55 USD/tấn đối với HRC nhập khẩu từ Việt Nam.
- Liên minh Châu Âu (EU): Tháng 9, áp dụng mức thuế 12,1% đối với HRC của đa số nhà sản xuất Việt Nam. Dự kiến từ năm sau, Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) sẽ được áp dụng, cùng với đề xuất cắt giảm gần một nửa hạn ngạch nhập khẩu thép và tăng mức thuế lên tới 50% đối với khối lượng vượt hạn ngạch.
- Canada: Tháng 11, công bố kế hoạch siết chặt biện pháp bảo vệ ngành thép và gỗ nội địa. Hạn ngạch nhập khẩu thép từ các quốc gia không có FTA với Canada sẽ giảm xuống 20% (từ 50% năm 2024), và từ các quốc gia có FTA giảm xuống 75% (từ 100% năm 2024), cùng với việc áp thuế toàn cầu 25% đối với một số sản phẩm dẫn xuất từ thép.
Mặc dù Hòa Phát là doanh nghiệp duy nhất không chịu tác động từ lệnh thuế của Ấn Độ và EU nhờ chính sách riêng, nhưng nhìn chung, các rào cản này đã và đang gây áp lực lớn lên các nhà xuất khẩu thép Việt Nam, buộc họ phải điều chỉnh chiến lược và tập trung hơn vào thị trường nội địa.
Triển Vọng 2026: Cơ Hội Vàng Đi Kèm Thử Thách Cạnh Tranh Khốc Liệt
Đánh Giá Lạc Quan Từ Các Chuyên Gia
Dù đối mặt với nhiều khó khăn từ thị trường xuất khẩu, ngành thép Việt Nam nói chung và HRC nói riêng vẫn được kỳ vọng sẽ có triển vọng tích cực trong năm 2026. Tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông cuối tháng 11, ông Phạm Công Thảo, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Kim khí TP HCM – Vnsteel (đồng thời là Phó Chủ tịch VSA), bày tỏ hy vọng nhu cầu thép của Việt Nam sẽ tăng trưởng ở mức hai con số, vượt tốc độ tăng trưởng GDP, nhờ mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Chính phủ sau giai đoạn suy giảm.
Công ty chứng khoán ACBS cũng đồng tình với nhận định này, kỳ vọng triển vọng ba tháng cuối năm 2025 và năm 2026 của ngành thép sẽ tích cực hơn. Động lực chính đến từ đà tăng trưởng của thị trường nội địa, với nhu cầu thép gia tăng từ giải ngân đầu tư công và sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường bất động sản.
Áp Lực Cạnh Tranh Nội Địa và Thách Thức Từ Nhập Khẩu
Tuy nhiên, bên cạnh những triển vọng tích cực, ngành thép cũng đứng trước nhiều thách thức. Khi hoạt động xuất khẩu tiếp tục gặp khó do xu hướng bảo hộ thương mại toàn cầu, một lượng lớn sản lượng thép sẽ quay trở lại tiêu thụ trong nước, làm gia tăng áp lực cạnh tranh. Ông Thảo cảnh báo rằng: “Trong thời gian qua có nhiều dự án thép quy mô lớn đã đi vào hoạt động, và tới đây sẽ còn thêm các dự án mới, đặc biệt là các dự án của Tập đoàn Vingroup nên mức độ cạnh tranh trên thị trường phải nói là rất khốc liệt.”
Áp lực từ thép nhập khẩu vẫn là yếu tố đáng ngại. Dù đã có các biện pháp phòng vệ thương mại giúp giảm lượng nhập khẩu, nhưng mức độ giảm này vẫn thấp hơn nhiều so với mức suy giảm của xuất khẩu. Do đó, áp lực cạnh tranh trên thị trường nội địa trong năm tới dự kiến vẫn sẽ rất cao.
Tối Ưu Hóa Chuỗi Cung Ứng: Chìa Khóa Thành Công Cho Dự Án
Trong bối cảnh thị trường biến động và cạnh tranh gay gắt, việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng là yếu tố then chốt cho sự thành công của các dự án công nghiệp. Các tổng thầu và chủ đầu tư cần tìm kiếm đối tác cung ứng không chỉ đảm bảo về giá mà còn về chất lượng, tiến độ và khả năng thích ứng linh hoạt.
Với sứ mệnh cung ứng thép đúng chủng loại, đúng tiến độ và giảm thiểu rủi ro cho tổng thầu trong bối cảnh thị trường thép biến động, Thép Trần Long khẳng định vị thế của mình. Lợi thế về tồn kho lớn, khả năng giao hàng nhanh chóng, cùng với dịch vụ tư vấn kỹ thuật chuyên sâu và sự hiểu biết sâu sắc về thị trường nguyên liệu, giúp Thép Trần Long đáp ứng linh hoạt nhu cầu của các khách hàng là tổng thầu, chủ đầu tư, nhà máy và dự án công nghiệp trên toàn quốc. Giá trị cốt lõi “Uy tín – Linh hoạt – Sòng phẳng – Hiệu quả – Tích lũy giá trị” cũng là cam kết vững chắc cho sự hợp tác bền vững trong ngành.
Kết Luận: Ngành Thép Việt Nam Đứng Trước Ngưỡng Cửa Phát Triển Bền Vững
Tóm lại, ngành thép HRC Việt Nam đang trải qua một giai đoạn chuyển mình với nhiều điểm sáng từ thị trường nội địa, được hỗ trợ bởi năng lực sản xuất mới và các chính sách phòng vệ thương mại. Dù đối mặt với những thách thức từ kênh xuất khẩu và áp lực cạnh tranh nội địa, triển vọng năm 2026 vẫn được đánh giá là tích cực nhờ vào sự thúc đẩy từ đầu tư công và sự hồi phục của thị trường bất động sản. Để duy trì đà tăng trưởng bền vững, việc tập trung vào củng cố thị trường nội địa và tối ưu hóa chuỗi cung ứng sẽ là chiến lược trọng tâm, giúp ngành thép Việt Nam vững vàng vượt qua mọi biến động.
