Tháng 10/2025, xuất khẩu thép Việt Nam giảm 37%, nhập khẩu tăng gấp đôi. Phân tích rào cản thương mại, dịch chuyển nguồn cung và triển vọng thị trường, vai trò Thép Trần Long ổn định chuỗi.
Bức tranh thị trường thép Việt Nam trong tháng 10/2025 cho thấy một sự mất cân bằng rõ rệt, khi lượng thép nhập khẩu cao gấp đôi so với xuất khẩu. Tốc độ suy giảm của hoạt động xuất khẩu đang diễn ra nhanh hơn so với nhập khẩu, tạo ra nhiều thách thức và đòi hỏi các doanh nghiệp cần có chiến lược linh hoạt, bền vững để ứng phó với bối cảnh thương mại quốc tế đầy biến động.
Xuất khẩu thép Việt Nam: Áp lực từ rào cản thương mại và dịch chuyển thị trường
Dữ liệu mới nhất từ Hải quan Việt Nam hé lộ những thay đổi đáng kể trong hoạt động xuất khẩu thép. Ngành thép đang phải đối mặt với nhiều áp lực từ các rào cản thương mại gia tăng và sự dịch chuyển đáng kể trong các thị trường tiêu thụ truyền thống.
Động thái giảm sút đáng kể
Trong tháng 10 vừa qua, tổng lượng thép xuất khẩu của Việt Nam đã ghi nhận mức giảm 37% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt hơn 677.000 tấn. So với tháng 9 liền trước, con số này cũng giảm 12%. Tính chung 10 tháng đầu năm 2025, tổng lượng thép xuất khẩu đạt gần 8,6 triệu tấn, sụt giảm 22% so với cùng kỳ năm 2024. Sự suy giảm này phản ánh những khó khăn mà ngành thép Việt Nam đang phải đương đầu trên trường quốc tế.
Thay đổi trọng tâm thị trường
Trong bối cảnh các thị trường truyền thống như Mỹ và Liên minh Châu Âu (EU) dựng lên hàng loạt rào cản thương mại, Campuchia đã nổi lên như thị trường đơn lẻ tiêu thụ thép Việt Nam lớn nhất. Cụ thể, trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 1,2 triệu tấn thép sang Campuchia, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này tương đương khoảng 14% tổng lượng thép xuất khẩu của Việt Nam, tăng 5 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2024.
Ngược lại, thị trường Mỹ, vốn là khách hàng tiêu thụ thép lớn nhất của Việt Nam (xét theo thị trường đơn lẻ) trong 10 tháng đầu năm 2024, nay đã tụt xuống vị trí thứ 4. Tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ giảm từ gần 14% xuống còn 8,4% trong 10 tháng đầu năm 2025, với lượng bán hàng sụt giảm tới 53%, chỉ đạt hơn 720.000 tấn.
Rào cản thương mại: Thách thức kép từ Mỹ và EU
Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm xuất khẩu thép sang các thị trường lớn đến từ việc gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại. Mỹ hiện đang áp thuế 50% đối với thép nhập khẩu từ tháng 6/2025, cao gấp đôi so với mức thuế công bố từ đầu năm. Riêng đối với thép chống ăn mòn (CORE), bao gồm tôn mạ từ Việt Nam và 9 quốc gia khác, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã đưa ra kết luận cuối cùng về thuế chống bán phá giá (CBPG) dao động từ 87,07% đến 162,96% và thuế chống trợ cấp từ 0,3% đến 257,83% tùy từng doanh nghiệp. Mức thuế này thậm chí còn cao hơn mức sơ bộ đã công bố trước đó.
Tại thị trường EU, tình hình cũng không mấy khả quan. Tháng 9/2025, EU đã áp mức thuế 12,1% đối với thép cuộn cán nóng (HRC) của Việt Nam, mặc dù Hòa Phát là doanh nghiệp duy nhất được miễn trừ. Cùng tháng đó, Ủy ban Châu Âu (EC) cũng khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép cuộn cán nguội (CRC) có xuất xứ từ Việt Nam và 4 quốc gia khác. Thêm vào đó, EU dự kiến áp dụng Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) từ năm 2026, cùng với đề xuất cắt giảm gần một nửa hạn ngạch nhập khẩu thép và tăng mức thuế đối với khối lượng vượt hạn ngạch lên tới 50% – mức tương đương với Mỹ và Canada. Những rào cản này đã khiến lượng thép bán hàng tại các thị trường trọng điểm trong EU sụt giảm mạnh trong 10 tháng 2025, như Italy (-21%), Bỉ (-43%), và Tây Ban Nha (-51%).
Trong bối cảnh phức tạp này, việc các nhà thầu lớn và dự án công nghiệp trên toàn quốc tìm kiếm nhà cung cấp thép uy tín, có khả năng tư vấn kỹ thuật chuyên sâu và đảm bảo nguồn cung ổn định trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với kinh nghiệm gần 15 năm trong lĩnh vực phân phối thép hình, thép tấm, thép kết cấu công nghiệp, Thép Trần Long (thành lập năm 2009) đã và đang là đối tác tin cậy. Sở hữu kho bãi lớn tại Đông Anh và trụ sở tại 358 Ngô Gia Tự – Long Biên – Hà Nội, Trần Long cam kết cung ứng thép đúng chủng loại, đúng tiến độ, giảm thiểu rủi ro cho tổng thầu trong bối cảnh thị trường biến động nhờ lợi thế tồn kho lớn, giao hàng nhanh chóng và sự hiểu biết sâu sắc về thị trường nguyên liệu.
Dòng chảy nhập khẩu và sự phụ thuộc vào thị trường Châu Á
Trong khi xuất khẩu đối mặt nhiều khó khăn, tình hình nhập khẩu thép cũng có những diễn biến đáng chú ý, tạo nên bức tranh toàn cảnh về cung cầu thép tại Việt Nam.
Nhập khẩu vẫn ở mức cao dù đã có dấu hiệu giảm tốc
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu thép trong tháng 10/2025 cũng ghi nhận mức giảm 36% so với cùng kỳ, đạt khoảng 1,5 triệu tấn. Tuy nhiên, con số này vẫn cao gấp đôi lượng xuất khẩu trong cùng tháng. Lũy kế 10 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 12 triệu tấn thép, giảm 13% so với cùng kỳ năm trước – một tốc độ giảm chậm hơn đáng kể so với xuất khẩu. Điều này đã khiến Việt Nam liên tục rơi vào tình trạng nhập siêu thép qua các tháng, với nhiều thời điểm nhập khẩu cao gấp ít nhất 2 lần xuất khẩu, điển hình là tháng 10 và 12/2024, cũng như tháng 8 và 10/2025.
Dịch chuyển nguồn cung: Giảm từ Trung Quốc, tăng từ Đông Nam Á
Trung Quốc vẫn là nguồn cung thép lớn nhất cho Việt Nam, chiếm 59% tổng lượng nhập khẩu. Tuy nhiên, tỷ trọng này đã giảm đáng kể so với mức 69% của cùng kỳ năm ngoái, nhờ các biện pháp phòng vệ thương mại mà Bộ Công Thương Việt Nam áp dụng đối với một số sản phẩm thép. Lượng nhập khẩu thép từ Trung Quốc giảm 26% xuống còn 7,5 triệu tấn. Trong năm 2025, Bộ Công Thương đã áp thuế chống bán phá giá với thép cuộn cán nóng (23,1% – 27,83%) và tôn mạ (cao nhất 37,13%) của Trung Quốc nhằm bảo vệ ngành thép trong nước trước tình trạng dư thừa công suất và đẩy mạnh xuất khẩu của quốc gia này.
Ngược lại, lượng thép nhập khẩu từ một số thị trường khác trong khu vực Châu Á lại có xu hướng tăng mạnh. Đáng chú ý nhất là Indonesia, với khối lượng nhập khẩu tăng 58% lên hơn 1 triệu tấn. Malaysia cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 544%, đạt 151.165 tấn. Sự dịch chuyển này cho thấy các nhà nhập khẩu đang tìm kiếm các nguồn cung thay thế để đa dạng hóa rủi ro.
Trong bối cảnh thị trường thép toàn cầu và khu vực có nhiều biến động về nguồn cung và giá cả, khả năng cung ứng thép đúng chủng loại, đúng tiến độ là yếu tố then chốt cho sự thành công của các dự án. Thép Trần Long, với giá trị cốt lõi là Uy tín, Linh hoạt, Sòng phẳng, Hiệu quả và Tích lũy giá trị, đã xây dựng được kho bãi lớn và đội ngũ am hiểu sâu sắc về thị trường nguyên liệu. Điều này giúp công ty giảm thiểu rủi ro cho tổng thầu, chủ đầu tư, nhà máy và các dự án công nghiệp trên toàn quốc, đảm bảo các loại thép hình, thép tấm, thép kết cấu công nghiệp luôn sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu khắt khe nhất.
Triển vọng ngành thép Quý IV và những yếu tố then chốt
Diễn biến phức tạp của thị trường quốc tế đặt ra nhiều câu hỏi về triển vọng của ngành thép Việt Nam trong quý cuối năm 2025 và xa hơn nữa.
Thị trường nội địa – Điểm tựa vững chắc
Tại Hội thảo ngành thép Việt Nam 2025, ông Lê Việt, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Thép Miền Nam – VNSTEEL, nhận định xuất khẩu thép xây dựng năm 2025 đối mặt với nhiều rào cản thương mại quốc tế, dẫn đến sụt giảm mạnh 25-30% so với cùng kỳ. Ông dự báo thị trường nội địa sẽ là điểm tựa chính cho ngành thép Việt Nam trong quý cuối năm. Các doanh nghiệp thép được khuyến nghị tập trung vào nâng cao năng lực quản trị, tối ưu chi phí, và đầu tư đổi mới công nghệ xanh để đáp ứng các yêu cầu mới về môi trường.
Trong bối cảnh này, vai trò của các nhà phân phối thép có năng lực mạnh như Thép Trần Long trở nên cực kỳ quan trọng. Với lợi thế tồn kho lớn, khả năng giao hàng nhanh chóng và hệ thống tư vấn kỹ thuật chuyên nghiệp, Trần Long không chỉ đảm bảo nguồn cung ổn định cho các dự án xây dựng và công nghiệp trong nước mà còn giúp các chủ đầu tư, tổng thầu giảm thiểu rủi ro, tối ưu hóa chi phí trong việc lựa chọn và sử dụng thép hình, thép tấm, thép kết cấu công nghiệp. Uy tín và sự linh hoạt của Trần Long trong việc đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa là minh chứng rõ nét cho giá trị cốt lõi mà công ty theo đuổi.
Nỗ lực thích ứng và phát triển bền vững
Dù đối mặt với nhiều khó khăn, ngành thép trong nước vẫn được Hiệp hội Thép Việt Nam dự báo sẽ tăng trưởng khoảng 9-10% trong năm 2025. Điều này cho thấy tiềm năng nội tại và khả năng thích ứng của ngành. Tuy nhiên, việc thích ứng với các quy định mới, đặc biệt là các tiêu chuẩn về môi trường và carbon, sẽ là một thách thức lớn. Các quy định trong cơ chế CBAM của Châu Âu sẽ được áp dụng đầy đủ từ 1/1/2026, đòi hỏi các doanh nghiệp phải đầu tư đáng kể vào hệ thống đo lường và kiểm toán carbon.
Gánh nặng từ thuế carbon và rào cản mới
Ông Phạm Công Thảo, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSteel), chia sẻ rằng tình hình xuất khẩu sẽ khó đoán định hơn, đặc biệt sang Mỹ do mức thuế cao áp dụng cho sản phẩm thép. Đối với thị trường Châu Âu, nhiều mặt hàng cũng bắt đầu chịu thuế chống bán phá giá và phòng vệ thương mại, cùng với việc áp dụng CBAM từ năm 2026. Mỹ và EU vốn là hai thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam, chiếm lần lượt khoảng 14% và 25% tổng kim ngạch xuất khẩu thép. Việc mất đi các thị trường “màu mỡ” này do thuế cao là một tổn thất đáng kể, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tìm kiếm các chiến lược thị trường mới và nâng cao năng lực cạnh tranh để vượt qua giai đoạn thách thức này.
